TOP 7 potraw w Laosie

Podstawowym pożywieniem wielu miliardów ludzi na świecie jest ryż. Laos pod tym względem nie jest wyjątkiem, ale w kraju miliona słoni dominuje klejąca odmiana ryżu. Ta odmiana ryżu podczas wzrostu potrzebuje dużo mniej wody niż tradycyjne odmiany, co ma znaczenie w kraju takim jak Laos. Laotańczycy, mimo, że są niedużym narodem, spożywają najwięcej klejącego, czasami zwanego lepkiego ryżu na świecie. Ponadto, klejący ryż ma duże znaczenie kulturowe i tożsamościowe dla Laotańczyków. W Laosie panuje przekonanie, że bez względu na to, gdzie Laotańczycy rozpostrzenią się po świecie, klejący ryż będzie tym ogniwem, czasami mówi się klejem, który spoi naród. Sami Laotańczycy nazywają się dziećmi/potomkami lepkiego ryżu.

Skąd kleistość? Są na to dwa wytłumaczenia. Pierwsze mówi, że w porównaniu do zwykłego ryży, w odmianie kleistej znajduje się więcej amylozy, która podczas gotowania nadaje lepkości. Drugie wytłumaczenie mówi o większej ilości cukrów, które też powodują kleistość podczas gotowania. Ryż kleisty zawiera też dużo więcej węglowodanów niż zwykły biały ryż.

Khao Niew je się palcami, z ryżu roluje się kulki przypominające wielkością te do gry w tenisa stołowego. Jest to głównie dodatek do innych dań: można go jeść z sałatkami, daniami grillowanymi, gulaszami, świeżymi warzywami lub po prostu maczać w dipach lub sosach. 

Tę odmianę ryżu inaczej się również gotuje. Do miski z ryżem wlewamy wodę i zostawiamy na noc do moczenia. Następnego dnia ryż kilkakrotnie płuczemy w świeżej wodzie, następnie wsypujemy go do bambusowego kosza, który wieszamy nad garnkiem z gotującą wodą. Ważne, by ryż nie był zanurzony w wodzie. Po 15 minutach, drewnianą łyżką gotowany na parze ryż obracamy z góry na dół i gotujemy kolejne 5 minut.  

Jaew mak len to niezwykle popularny sos w całym Laosie. Używa się go jako dip do grillowanego mięsa, świeżych warzyw, suszonych ryb oraz Khao Niew. Każdy może mieć swój unikalny przepis na Jaew, ale jest kilka podstawowych składników, które musza się znaleźć w sosie: pomidory, czosnek, szalotka, sos rybny, cukier, kolendra i szczypiorek. Jaew oznacza dip, a mak len to pomidory, co w wolnym tłumaczeniu oznacza sos/dip pomidorowy. Może on występować pod różnymi nazwami oraz różnymi dodatkami. W smaku przypomina ostrą salsę o wędzonym smaku. Wszystkie warzywa najpierw się grilluje, potem wrzuca do moździerza, dodaje przyprawy i lekko miażdży za pomocą tłuczka.  Sos gotowy!

Khao Piak Sen przez Wietnamczyków jest nazywane „laotańską zupą pho”. Khao Piak Sen to laotański odpowiednik naszego rosołu. Do gotowania wywaru używa się opalonej na gazie/grillu cebuli, trawy cytrynowej, imbiru, galangalu, liści limonki oraz kurczaka. Po ugotowaniu wywaru, do smaku dodaje się sos rybny lub sojowy, cukier oraz ewentualnie sól. Do zupy koniecznie dodaje się makaron z tapioki. Kluski ryżowe, które przygotowuje się z tapioki, mąki ryżowej oraz wody ryżowej (wody, w której płukało się ryż) będą miały lepszy smak, a bulion lekko zgęstnieje, jeśli ugotujemy je w wywarze. Do gotowej miski z zupą można dodać kolendry, szczypioru, przysmażonej szalotki, chili, limonki, wodnego szpinaku… Zupa jest prosta w przygotowaniu oraz idealnie rozgrzewa w chłodne dni.

Danie podaje się z makaronem ryżowym z dodatkiem zieleniny, grzybów, młodego bambusa, kiełków, soku zlimonki oraz chili, jeśli ktoś lubi ostrzejsze jedzenie. Khao Poon oryginalnie przyrządzało się na bazie ryby, ale obecnie można spotkać wersje z kurczakiem czy tofu. Gotowanie Khao Poon dzieli się na trzy etapy. Pierwszy to przyrządzenie bulionu, drugi pasty curry, a trzeci wszystkich dodatków, które dodamy do gotowego dania. Do pierwszego i drugiego etapu potrzebujemy wody, mięsa z kurczaka lub ryby, galangalu, trawy cytrynowej, szalotki, sosu rybnego, liści limonki, czosnku, czerwonej pasty curry oraz mleczka kokosowego. Na bazie mięsa z kurczaka, galangalu, trawy cytrynowej i liści limonki gotujemy wywar, a następnie na oleju z canoli podsmażamy posiekany galangal, szalotkę, czosnek, liście cytryny, liście kaffiru i paprykę chili, następnie dodajemy sos rybny (najlepiej nie filtrowany), pastę curry, mleczko kokosowe oraz posiekanego (najlepiej w moździerzu) kurczaka. Na koniec wlewamy wcześniej przygotowany wywar i gotujemy na wolnym ogniu przez 30 minut. Można też dodać kiełki fasoli, posiekaną kapustę, szczypiorek, kolendrę, miętę, kwiat bananowca, limonkę oraz ewentualnie chili. Wywar curry jest sam w sobie bogaty w smak, a świeże zioła jeszcze podkręcają smak tego dania. Kkao Poon jest lekkim, pożywnym, lekko pikantnym daniem o kremowej konsystencji. Może być spożywane o każdej porze dnia. Ze względu na jaskrawoczerwono-złoty kolor curry, często Khao Poon określa się jako danie królewskie. Właśnie te dwa kolory były zarezerwowane dla laotańskiej rodziny królewskiej. 

Tam Mak Hoong to bardzo popularna w całym kraju sałatka z zielonej papai. Tam Mak Hoong traktuje się jako raczej jako przystawki niż danie główne. Sałatka sama w sobie jest lekka, można powiedzieć, że orzeźwiająca, a przede wszystkim bogata w smak. Pikantność z papryczek chili, kwaśność z limonki, słoność z sosu rybnego oraz słodkość z cukru palmowego nadają charakter temu daniu. Sałatka jest szybka i bardzo prosta w przygotowaniu. Ze składników potrzebujemy niedojrzałej papai, czosnek, chili, sos rybny (najlepiej nie filtrowany), pastę z krewetek, cukier palmowy oraz sok z limonki. Liczba dodatków może się różnić w zależności od regionu kraju oraz sezonu, ale niedojrzała papaja, chili, sos rybny i limonka są niezamiennymi składnikami. Sałatkę można jeść z dodatkiem chińskiej fasolki, tajskich małych bakłażanów, pomidorów koktajlowych, kleistego ryżu, grillowanego kurczaka czy skórek wieprzowymi. Jednym z mitów w Laosie z którymi możemy się spotkać, jest to, że kobiety chcące przyśpieszyć poród powinny jeść sałatkę z papai. 

Podobną sałatkę, tylko różniącą się w składnikach zjemy w Wietnamie, Kambodży czy Tajlandii. Som tam, tajska odmiana sałatki z papai, w 2011 i 2018 roku została umieszczona na 46 miejscu w plebiscycie CNN na 50 najlepszych dań na świecie 

Larb to najbardziej popularne danie w Laosie. Lokalni mówią, że tej potrawy nie da się dokładnie opisać czy obejrzeć na zdjęciach, trzeba jej spróbować, by wiedzieć z czym ma się do czynienia. Można ją określić jako rodzaj aromatycznej, lekkiej i bogatej w smaki sałatki, w której znajdziemy aż 5 smaków: pikantny, kwaśny, słodki, i gorzki i słony. Jest ona serwowana z kleistym ryżem oraz świeżymi ziołami oraz warzywami. W daniu znajdziemy mielone mięso, do którego dodaje się świeże zioła, miętę, kolendrę, sok z limonki, laotański sos rybny, szalotkę, prażony ryż oraz chili. Mięso może być drobiowe, wołowe, wieprzowe lub z ryb. Co znajdziemy w sałatce może różnić się od regionu lub pory roku i dostępności składników. W Laosie znajdziemy dwie główne odmiany tej sałatki. Pierwszy z nich, to powyżej opisany styl laotański. Drugi to Nam Tok, co w języku laotańskim oznacza wodospad. W tym przypadku, mięso, głównie wołowina jest średnio wysmażana, przez co zawiera dużo soków z mięsa, które dodają dodatkowego smaku.