Jaskinie w Wietnamie: Phong Nha

Pierwszą popularną i odwiedzaną od lat jaskinią w parku jest jaskinia o tej samej nazwie, czyli Phong Nha. Jaskinia Phong Nha znana jest od wieków, z jej czeluści wypływa jedno z ramion rzeki, która jest główną rzeką przecinającą park. Do jaskini wpływamy łodzią i zwiedzamy z pokładu łodzi pierwsze 1.5 kilometra rzecznej części, zawracając w miejscu, gdzie dalsza nawigacja staje się utrudniona. Rzeka ma tutaj dalszy 6 kilometrowy korytarz i 14-kilometrowy w pełni podziemny odcinek! Przez długie lata to właśnie ta jaskinia przyciągała uwagę turystów w Wietnamie - wszystko do czasu odkrycia jaskini Thien Duong, znanej też jako Paradise Cave.

Jaskinia ta była odkryta dość późno, bo dopiero w 2005 roku, a przygotowanie jej dla turystów trwało kolejne kilka lat – zbudowano schody oraz ścieżki i mostki wewnątrz jaskini, aby ułatwić dostęp i ochronić jej przepiękną szatę naciekową od swobodnie spacerujących osób. Jaskinia znajduje się w zboczu górskim i aby dostać się do jej wejścia musimy pokonać dość strome, ale krótkie schody lub skorzystać z “podwózki”, który nieco naokoło dostarczy nas w pobliże wejścia. Samo wejście do jaskini może wydawać się mało spektakularne, ale wrażenie przeciętności mija tuż po wejściu do środka. Stopniowo dochodząc do największych komnat będziemy już z pewnością zastanawiać się czy nie jest to najpiękniejsza z jaskiń jakie udało się nam odwiedzić.

Jaskinia ma ponad 31 kilometrów długości i jest największą tzw. “suchą” jaskinią w całym regionie. Dla turystów udostępniony jest jej początkowy kilometr, który oferuje fantastyczne widoki i wrażenia. W najszerszym miejscu osiąga ona 150 metrów szerokości i ze względów estetycznych bywa przez miejscowych porównywana do podziemnego pałacu cesarskiego. Mamy tutaj także możliwość odwiedzenia dalszych części jaskini po wcześniejszym zarezerwowaniu opcji eksploracyjnej jaskini, gdzie po założeniu czołówek możemy zwiedzić odleglejsze części jaskini.

Inną z popularnie odwiedzanych jaskiń jest jaskinia Dark Cave, która ze względu na towarzyszące jej atrakcje bywa wybierana głównie przez osoby lubiące lekki dreszczyk adrenaliny i przygody. Jaskinia znajduje się w pobliżu głównej drogi przecinającej park. Aby się jednak do niej dostać musimy pokonać rzekę, którą możemy pokonać ponad 300m długości tyrolką lub przepłynąć kajakiem. Tyrolka sama w sobie jest dużą atrakcją, bo zjazd nad rzeką w sąsiedztwie niesamowitych skał to przeżycie nadające się do dobrego filmu akcji. Na drugim brzegu zagłębimy się już w czeluść jaskini Dark. Czeluść wydaje się być dobrym słowem, bo jaskinia jest nieoświetlona i musimy korzystać z naszych lamp czołowych zamontowanych na kaskach wchodząc w głąb dość długiego tunelu jaskiniowego. Specyfiką jaskini jest spory błotny zbiornik w jej końcowej części, gdzie możemy zażyć prawdziwej kąpieli błotnej zanurzając się aż po szyję - z tego powodu do jaskini większość osób wchodzi w strojach kąpielowych, ot ciekawostka.

Po powrocie z jaskini wracamy nad brzeg rzeki, gdzie można się wykąpać i kajakami wrócić do punktu startu. W tym miejscu mamy jakże użyteczne szatnie i prysznice.

Kolejną jaskinią, której zwiedzanie dostarczy nam adrenaliny jest jaskinia Tra Ang, której zwiedzenie wymaga już zorganizowania małej ekspedycji. Udajemy się bowiem do jaskini, która jest oddalona od najbliższej drogi o około godzinę trekkingu przez dżunglę i skałkowy teren, a zabrać musimy ze sobą m.in. kamizelki i kaski do zwiedzania jaskini. Jaskinia Tra Ang jest jaskinią wodną o długości ok 600m i zwiedzamy ją wpław, w stopniowo coraz większych ciemnościach w miarę oddalania się od wejścia. Wizyta w tej jaskini w połączeniu z trekkingiem przez dżunglę i często lunchem przygotowanym w pobliżu jaskini to świetna przygoda na łonie natury.

“Współczesna” historia jaskini zaczyna się w 1991 roku, kiedy to jeden z miejscowych mieszkańców odkrył wejście do jaskini poszukując cennych gatunków drewna w okolicznej dżungli. Przez długie lata jednak nikt nie eksplorował jaskini, ponieważ dostęp i wejście odstraszały miejscowych, a na przybycie ekspedycji z prawdziwego zdarzenia przyszło czekać aż do 2009 roku. To wtedy grupa brytyjskich grotołazów rozpoczęła badanie jaskini i zorientowała się z jak olbrzymią jaskinią rozpoczęli przygodę. Ich badania zatrzymały się w miejscu, gdzie znajduje się 70 metrowa ściana nazwana “Wietnamskim Wielkim Murem” i do której pokonania grotołazi nie byli gotowi. Grupa wróciła do jaskini rok później i pokonała ten odcinek odkrywając największą na świecie zbadaną dotychczas przestrzeń podziemną. Korytarze jaskini w najobszerniejszym miejscu mają 5 kilometrów długości z szerokością 150 metrów i wysokością 200m. W środku znajdują się także jedne z największych stalagmitów na świecie, sięgające 70 metrów wysokości. Te rozmiary wnętrza jaskini oznaczają, że w środku korytarza zmieścić można byłoby takie znane warszawskie wieżowce jak Rondo 1 przy rondzie ONZ lub Złota 44 (popularny “żagiel”).

Całość jest przy tym tak szeroka, że mógłby przez korytarz jaskini przelecieć także Boeing 747 – ale tylko pod warunkiem “wyjęcia” ze środka wspomnianych warszawskich wieżowców i poszerzenia jej wejścia/wyjścia. Jednymi z najciekawszych elementów jaskini poza jej rozmiarami czy Wielkim Murem są dwie tzw. Doliny czyli miejsca w których strop jaskini zawalił się i umożliwił dostęp światła. W ten sposób powstał unikalny ekosystem podziemnego lasu, który wyrósł dzięki pojawieniu się światła dziennego w czeluściach jaskini. Wyprawa do tej jaskini bywa nazywana próbą zdobycia Mt Everestu świata podziemnego. O ile trudności nie są himalajskie, to wymagana jest od uczestników wysoka sprawność fizyczna, ponieważ wyprawa trwa 4 dni i wymaga od nas pokonania trudnych odcinków dżungli, a później między innymi wymagających trawersów i wspinaczki w jaskini. Noce spędzane są na biwakach, także podziemnych.

Liczba uczestników takiej wyprawy to maksymalnie 10 osób + świetnie wyszkoleni przewodnicy dbający o bezpieczeństwo. Wizyta w jaskini Son Doong szybko zyskała sobie sławę jednego z najciekawszych miejsc do odwiedzenia na świecie dla lubiących przygodę i w latach 2017-2018 wszystkie terminy były zarezerwowane z wielomiesięcznym wyprzedzeniem.

Jedną z jaskiń najczęściej prezentowaną na zdjęciach jest jaskinia Hang En. Jest jaskinią znaną przez miejscowych od wieków i służyła nawet w przeszłości jako schronienie w czasie groźnych tajfunów, które czasami nawiedzają ten region. Aktualnie Hang En znana jest głównie za sprawą zdjęcia, które na pewno przykuwa uwagę. Niemal każdy, kto szuka informacji o parku w Internecie na pewno natknie się na zdjęcie biwaku znajdującego się w niesamowitym miejscu - na dnie ogromnej jaskini. Tutaj na szerokim wygładzonym przez wodę dnie i spokojnym zakolu podziemnej rzeki rozbija się namioty, aby spędzić nocleg w unikalnym miejscu. Światło dzienne dociera tutaj ponad zawaliskiem z głazów tworzących kiedyś strop jaskini, a nad naszymi głowami przelatywać będą jaskółki, które gromadnie gniazdują w czeluściach jaskini Hang En. Biwak w tym miejscu jest też częścią ekspedycji do wcześniej opisanej jaskini Son Doong.

Inną bardzo popularną jaskinią jest jaskinia Tu Lan, a zasadniczo system jaskiń Tu Lan, który składa się z blisko 20 jaskiń połączonych podziemnymi rzekami. Jest to bardzo popularny cel dla wielu odwiedzających park narodowy Phong Nha – Ke Bang, ponieważ do jaskiń należących do tego systemu możemy dostać się w ramach jedno- lub wielodniowych wycieczek i wypraw. Co ciekawe to w jaskiniach i dżungli otaczającej Tu Lan były kręcone sceny filmu King Kong Skull Island. Najłatwiejszy dostęp do jaskini to jednodniowa wycieczka, która zawiera ok 8 kilometrów trekkingu lub nieco krótszy i łatwiejszy trekking, na który możemy wybrać się nawet razem z dziećmi. W wersji bardzo zaawansowanej, 4-dniowej wyprawy czeka nas najbardziej wymagające z doświadczeń - uczestnik małej, maksymalnie 8 osobowej grupy pokonać musi blisko 25 kilometrów trudnego terenu, przepłynąć blisko kilometr rzek w jaskiniach, pokonać ich wielokilometrowe korytarze i zdobyć ponad 1400m różnicy wzniesień. To wszystko z pewnością brzmi jak spory kawałek aktywnej, dużej przygody – bo tak właśnie jest w tym parku narodowym.

Do systemów jaskini Tu Lan zalicza się także jaskinia Hang Tien, która jest największą jaskinią kompleksu i mieści w sobie niesamowite formacje skalne. Została ona nazwana “baśniową jaskinią” właśnie ze względu na niemal nieziemskie formacje i kształty jakie możemy tutaj spotkać.

Naszą listę jaskiń w parku zamyka jaskinia Hang Va. To jedna z jaskiń która jest diametralnie inna od pozostałych, będąc w dużej mierze wodną jaskinią i oferując formacje inne niż w pozostałych miejscach. Znajdziemy tutaj oryginalne bardzo szerokie u podstawy stalagmity wyrastające z basenów wypełnionych krystalicznie czystą wodą. Baseny czy zbiorniki wodne powstały tutaj przez krystalizację minerałów z wody, które stworzyły naturalne przegrody i ściany blokując odpływ wody i tworząc swego rodzaju basen.

Wszystko zależy od tego do jakiej jaskini się wybieramy. Jeśli płyniemy łodzią do jaskini Phong Nha to przyda nam się aparat, butelka wody i dobry humor. Podobnie w przypadku oświetlonych i turystycznie dostępnych jaskiń jak jaskinia Paradise. Planując odwiedziny w Dark Cave warto zabrać ze sobą ubranie na zmianę lub strój kąpielowy, bo wizyta w tej jaskini wiąże się z kąpielą w błocie i atrakcjami w parku nad/na rzece. Udając się do pozostałych jaskiń lista ekwipunku rośnie w miarę rosnących trudności jaskini. W jaskiniach wodnych potrzebna nam będzie kamizelka ratunkowa, kask i latarka czołowa, zazwyczaj zapewnianie przez organizatora. Trawersując lub wspinając się w jaskiniach, do listy sprzętu dochodzi także sprzęt wspinaczkowy i biwakowy, które zapewnia (i transportuje) organizator. My musimy zapewnić sobie m.in. odpowiednio dobre i wygodne ubranie, buty które dobrze reagują na wodę (na pewno będą zamoczone!) oraz wygodny plecak na nasz dzienny ekwipunek.

Podstawową odwiedzenia jakiejkolwiek jaskini jest jedna prosta zasada – wychodząc z jaskini zabieramy wszystko co do niej przynieśliśmy. Nie zostawiamy śmieci, nie wyrzucamy i nie zakupujemy odpadów organicznych, jeśli nie zachodzi konieczność to nie załatwiamy potrzeb fizjologicznych. Staramy się zachować jak najmniejszy ślad naszej obecności - dotyczy to także krzyków czy muzyki. Jaskinie zamieszkiwane są przez gatunki które mogą być wrażliwe na dźwięki i odgłosy. Naganne są próby zbierania czy ułamywania formacji skalnych, nie powinniśmy nawet obejmować nacieków skalnych przy pozowaniu do zdjęć - na przestrzeni lat można szybko doprowadzić do wyszlifowania i zaniku takich nacieków. To kilka z prostych zasad, o których powinniśmy pamiętać odwiedzając także udostępnione dla turystów jaskinie. Przy samodzielnych wyprawach należy dodać długą listę zasad bezpieczeństwa dla grotołazów.